Ochrona PRZED-pożarowa w Przemyśle 4.0? Czy to aby na pewno zwykła „gra słów”?
Jak możemy się jeszcze lepiej chronić przed pożarem? W tym artykule przedstawiam innowacyjną metodę, która objęta została wnioskiem patentowym mającym zastosowanie w prowadzonych pracach pożarowo-niebezpiecznych na zakładach przemysłowych.
Sygnalizacja przeciwpożarowa jest instalacją obowiązkową dla obiektów o większej powierzchni oraz tych, w których może przebywać zwiększona ilość osób. Podobnie jak instalacje tryskaczowe i inne systemy ochrony przeciwpożarowej mają jedną wspólną cechę – zostały stworzone do alarmowania, informowania służb ratunkowych i ludzi oraz do zwalczania powstałego ognia. Czyli do działań w czasie pożaru.
Wszystko co dotyczy spraw organizacyjnych, należy do ogółu przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy i ma zastosowanie w wymiarze ochrony przed powstaniem pożaru. Co jeżeli istnieje instalacja, która jest w stanie wygenerować alarm bazując na niewłaściwym zachowaniu pracowników podczas prowadzenia prac z użyciem ognia?
Internet Rzeczy jest już dostępny. Istnieją instalacje pozwalające monitorować obecność pracowników w miejscu prowadzenia pracy na zakładzie przemysłowym. Pozwalają wystawiać elektroniczne pozwolenia na pracę (e-pozwolenia), w tym na prace szczególnie niebezpieczne z użyciem ognia.
Do najważniejszych zasad prowadzenia prac z użyciem ognia należy stała obecność jednego z pracowników.
Dozór ma być stanowiony nie tylko podczas całego czasu wykonywanej pracy ale również godzinę po jej zakończeniu. Powód nie jest jednak tak oczywisty. Praktyka pokazuje, że obecność gaśnicy i stały nadzór jest najszybszym i najpewniejszym sposobem zwalczania powstałego ognia. Podczas prowadzenia prac od momentu zaprószenia ognia do pożaru zwykle mija od kilku do kilkunastu minut. Tylko obecność odpowiednio przeszkolonych osób w miejscu prowadzenia prac jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo ludzi pracującym na zakładzie jak również bezpieczeństwo maszyn i całego zakładu.
System PRZED-pożarowy opiera swoją zasadę działania o e-pozwolenia na pracę.
Otwarcie takiego pozwolenia trwa zaledwie kilka minut. Wymagana jest kontrola miejsca prowadzenia prac przez osobę z zakładu, która posiada uprawnienia do wystawiania takich pozwoleń. Sprawdza ona przygotowanie miejsca pracy i środki ochrony oraz sprzęt z jakim firma zewnętrzna czy pracownicy zakładu chcą realizować prace.
Gdy pozwolenie jest wystawione, miejsce tej pracy z ogniem jest stale monitorowane przez oprogramowanie. Gdy w miejscu pracy pozostanie już tylko jeden pracownik, system automatycznie powiadamia pozostałych członków zespołu o tym, że miejsce pracy przechodzi w tryb dozoru i w tym czasie nie ma zgody na prowadzenie prac z użyciem ognia.
Alarm powstaje dopiero wtedy, gdy wszyscy z pracowników, którzy stanowią dozór miejsca pracy, oddalą się od niego i miejsce prowadzenia prac pozostanie bez nadzoru.
Informacja o alarmie dociera zarówno do pracowników, którzy odeszli jak i do pozostałych pracowników tej firmy. Alarm co kilkanaście sekund informuje pracowników na zakładzie o coraz wyższych stanowiskach, aby sprawdzili czy miejsce pracy jest bezpieczne. Informuje brygadzistę, utrzymanie ruchu, dział techniczny, a nawet dział BHP, kierowników i menedżerów odpowiedzialnych za zakład jeżeli wcześniejsze powiadomienia nie skutkują w wyłączenie alarmu przed-pożarowego.
System automatycznie generuje informacje w postaci powiadomień Push, wiadomości e-mail, SMS oraz połączenia głosowe. Może też aktywować sygnalizator alarmowy w pobliżu miejsca prowadzenia prac, czy też na danej linii produkcyjnej.
Gdy do miejsca pracy powrócą pracownicy, którzy się oddalili lub pracownik, który jest monitorowany w systemie to alarm zostanie wyłączony.
Informacja o wyłączony alarmie zostaje wysłana do pracowników, którzy zostali zaalarmowani wcześniej. Dodatkowo raport ze zdarzenia w formie e-mail trafia do działu BHP i inżyniera z działu technicznego, który pilotuje prowadzone prace.
Przemysł 4.0 otwiera zupełnie nowe możliwości ochrony. System nadzoru prowadzonych prac z użyciem ognia w znaczący sposób wpływa na redukcję ryzyka powstania pożaru. Nadzoruje on bowiem 3 najbardziej znane przyczyny powstawania pożarów w kategorii „nieostrożność osób dorosłych przy prowadzeniu prac pożarowo niebezpiecznych”, które w Czerwonej Księdze Pożarnictwa TOM 2 z 2016 roku, dla obiektów produkcyjnych (str. 442) wynoszą ok. 19%.
W tym:
- nieodpowiednie prowadzenie prac spawalniczych (źle przygotowane stanowisko pracy, nie stosowanie przepisów)
- prowadzenie prac z użyciem ognia w pobliżu palnych materiałów
- brak odpowiedniego nadzoru nad pracami spawalniczymi (T. Glazer, „Przyczyny pożarów i wybuchów”. 1958 r., s 32).
Zakłady produkcyjne objęte dyrektywą Seveso III (96/82/WE), są to miejsca gdzie występuje podwyższone ryzyko powstania katastrofy naturalnej i skażenia środowiska. W świetle tej dyrektywy powinny dążyć do tego, aby wprowadzać dodatkowe środki techniczne mogące poprawić aktualne standardy bezpieczeństwa. Dzięki temu są w stanie zapobiegać wszystkim sytuacjom mogącym doprowadzić do takiego zdarzenia.
Instalacje takie jak InneWeb®, udostępniające system e-pozwoleń na pracę i zapewniające ochronę przed-pożarową mają duży potencjał rozwoju na rynku UE.
Autor: Marcin Worecki